Khi thuê nhà, quyền và trách nhiệm của cả người thuê và chủ nhà đóng vai trò quan trọng để duy trì các thỏa thuận trong thời gian thuê. Việc hiểu rõ về những quyền lợi và trách nhiệm này giúp tạo ra một mối quan hệ hài hòa và tránh xa các xung đột không cần thiết. Trong quá trình thuê nhà, người thuê cần nắm vững những quyền cơ bản để bảo vệ bản thân, đặc biệt đối với tình huống chủ nhà quyết định bán căn nhà đang cho thuê.
Quyền và nghĩa vụ của người thuê nhà
Khi thuê nhà, người thuê có các quyền cơ bản sau:
Được sử dụng căn nhà theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng thuê nhà: Người thuê có quyền được sống trong ngôi nhà với đầy đủ tiện nghi, không gian riêng tư như đã thỏa thuận. Chủ nhà không được quyền quấy rối, làm phiền.
Được bồi thường nếu chủ nhà không bàn giao đầy đủ nhà và trang thiết bị như thỏa thuận: Trường hợp căn nhà không được bàn giao theo đúng như đã thỏa thuận ban đầu, ví dụ thiếu máy giặt, tủ lạnh… thì người thuê có thể yêu cầu chủ nhà đền bù.
Được sửa chữa nhà khi có sự cố hư hỏng: Khi có sự cố về điện nước, hệ thống báo cháy, máy lạnh…người thuê có quyền yêu cầu được sửa chữa kịp thời. Chi phí sửa chữa sẽ do chủ nhà chi trả, trừ trường hợp hư hỏng do lỗi của người thuê.
Được gia hạn hợp đồng thuê nhà phù hợp với quy định: Hết hạn hợp đồng, nếu người thuê có nhu cầu tiếp tục thuê và không có lý do chính đáng nào từ phía chủ nhà, người thuê có quyền yêu cầu gia hạn hợp đồng.
Được bồi thường thiệt hại nếu chủ nhà đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà trái pháp luật: Thông thường chủ nhà không thể đuổi người thuê ra khỏi nhà trong thời hạn hợp đồng thuê đang còn hiệu lực. Nếu vi phạm điều này, họ có trách nhiệm bồi thường cho người thuê nhà.
Bên cạnh đó, người thuê cũng có những nghĩa vụ sau cần tuân thủ:
Sử dụng nhà đúng mục đích và bảo quản cẩn thận như tài sản của chính mình: Không được cho thuê lại, cho mượn nhà khi chưa có sự đồng ý của người chủ nhà.
Đóng tiền thuê đúng hạn, đúng số tiền như đã thỏa thuận trong hợp đồng.
Không được tự ý cải tạo, sửa chữa nhà.
Thủ tục và quyền lợi khi chủ nhà quyết định bán nhà
Khi chủ nhà có nhu cầu bán căn nhà đang cho thuê, họ cần phải thông báo trước cho người thuê biết ít nhất 1-3 tháng, tùy thuộc vào thời hạn thuê còn lại.
Thông báo phải được làm bằng văn bản, nêu rõ lý do bán nhà, thời điểm dự kiến bán cũng như yêu cầu người thuê chuẩn bị đồ đạc, tài sản trong nhà để bàn giao lại nhà khi hết thời hạn thông báo.
Khi nhận được thông báo chủ nhà bán nhà, người thuê có một số quyền lợi sau:
- Được quyền từ chối thuê lại nhà với chủ mới sau khi chủ cũ bán nhà nếu không muốn.
- Được chủ nhà bồi thường nếu phải chuyển đi sớm hơn thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng (thường từ 0,5 – 1 tháng tiền thuê). Nếu chủ nhà yêu cầu người thuê phải dọn đi trước thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng, người thuê có quyền yêu cầu chủ nhà bồi thường thiệt hại.
- Được ưu tiên gia hạn lại hợp đồng thuê nhà với người mua mới nếu có nhu cầu ở tiếp. Nếu người mua mới đồng ý giữ nguyên mức giá thuê và các điều khoản thuê hiện tại, người thuê có quyền ưu tiên gia hạn lại hợp đồng thuê nhà.
- Được miễn trách nhiệm bồi thường thiệt hại xảy ra đối với nhà do chủ mới yêu cầu phải dọn đi gấp. Nếu chủ nhà yêu cầu người thuê phải dọn đi gấp, người thuê không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại xảy ra đối với nhà trong thời gian người thuê không còn ở đó.
- Quyền nhận tiền đặt cọc : Người thuê nhà có quyền nhận lại tiền đặt cọc khi hợp đồng thuê kết thúc.
Ngoài ra, nếu thuê căn nhà theo hợp đồng dài hạn (trên 1 năm) thì người thuê còn có quyền được mua lại căn nhà với giá ưu đãi, nếu có nguyện vọng.
Giải pháp khi cần chuyển nhà
Việc phải dọn nhà do chủ bán nhà luôn khiến người thuê dễ bối rối. Tuy nhiên, nếu chủ động chuẩn bị và tìm kiếm sớm, bạn vẫn có thể tìm được một nơi ở mới phù hợp một cách nhanh chóng. Dưới đây là một số giải pháp giúp bạn dễ dàng hơn trong quá trình chuyển nhà:
Chuẩn bị tâm lý sẵn sàng cho việc dọn nhà. Xem đây như là cơ hội để thay đổi không gian sống, môi trường mới.
Lên kế hoạch chi tiết các bước di chuyển, sắp xếp đồ đạc và làm theo đúng lịch trình. Điều này giúp quá trình dọn được thuận lợi, không bị động.
Bắt đầu tìm nhà mới thuê càng sớm càng tốt, lý tưởng là 1-2 tháng trước khi dọn.
Nhờ sự giúp đỡ của các đại lý bất động sản. Họ sẽ hỗ trợ tìm cho bạn các căn nhà đảm bảo chất lượng cũng như tiết kiệm thời gian, công sức tìm kiếm.
Trong trường hợp chưa kịp tìm nhà dài hạn, bạn có thể thuê tạm các căn hộ dịch vụ ngắn hạn để có thể dọn nhà kịp thời điểm yêu cầu của chủ cũ. Sau đó sẽ có đủ thời gian dễ dàng tìm nhà lâu dài khác gần đó.
Sử dụng các dịch vụ chuyển nhà chuyên nghiệp để vận chuyển đồ đạc. Điều này vừa nhanh chóng, đảm bảo an toàn cho đồ đạc của bạn.
Tìm hiểu rõ về quyền lợi và thủ tục khi chủ nhà quyết định bán căn nhà không chỉ giúp người thuê bảo vệ quyền lợi cá nhân mà còn tạo ra một môi trường thuê nhà hòa thuận và tránh được những xung đột không cần thiết.
